Wines of Greece

Ελληνικά κρασιά

Παρόλο που είναι η πατρίδα του Διονύσου και το λίκνο των αρχαιότερων αμπελώνων της Ευρώπης, η Ελλάδα δεν έγινε γνωστή ως οινοπαραγωγός χώρα. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι νέες γενιές επαγγελματιών και οι επενδύσεις σε τεχνολογία και μάρκετινγκ έφεραν ξανά τη χώρα στο προσκήνιο της διεθνούς οινοπαραγωγής και μας έδωσαν την ευκαιρία να ανακαλύψουμε υπέροχα, ξεχωριστά κρασιά φτιαγμένα από μοναδικές ποικιλίες. Τέτοια είναι το ασύρτικο Σαντορίνης, που αντανακλά την οργή του ηφαιστείου, η ρομπόλα Κεφαλονιάς, το λεγόμενο «κρασί της πέτρας», και τα κόκκινα κρασιά Νάουσας, που άλλοτε θεωρούνταν τα καλύτερα της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η αναγέννηση του ελληνικού κρασιού

Αναφέρεται πως ο Βιργίλιος έλεγε συχνά ότι στην Ελλάδα πιο εύκολα μετράς τους κόκκους της άμμου παρά απαριθμείς τις ποικιλίες των αμπελιών. Στο ελληνικό έδαφος υπάρχουν περίπου 300 αυτόχθονες ποικιλίες, ορισμένες από τις οποίες έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Αυτό το τεράστιο οπλοστάσιο, το καλειδοσκόπιο γεύσεων και αρωμάτων, καθώς και η καλή σχέση ποιότητας/τιμής είναι τα δυνατά σημεία των ελληνικών κρασιών.
Σήμερα μπορούμε να βρούμε ξηρά λευκά κρασιά με έντονη οξύτητα και με αλμυρές και λεμονάτες νότες, δυνατά κόκκινα με γεμάτο σώμα, γλυκά μοσχάτα, ακόμη και αφρώδεις οίνους. Τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά –βουνό και θάλασσα, ασβεστολιθικά και ηφαιστειογενή εδάφη– και το ζεστό μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας έχουν δημιουργήσει ήδη από την αρχαιότητα τις καλύτερες συνθήκες για τα αμπέλια. Οι ιστορικοί λένε ότι τα κρασιά εμφανίστηκαν εδώ γύρω στο 4000 π.Χ. και σύντομα έγιναν βασικό στοιχείο της ελληνικής ζωής και κουλτούρας. Οι αρχαίοι Έλληνες εξύψωσαν τον οίνο στη σφαίρα των θεών –ο Διόνυσος ήταν επίσης θεός της βλάστησης και της έμπνευσης– και προς τιμήν του έκαναν θυσίες, γιορτές και χορούς που οδήγησαν στη γέννηση του θεάτρου.
Αρχαίοι Έλληνες όπως και Ρωμαίοι ποιητές εγκωμίασαν τα οφέλη αυτού του ποτού (πάντοτε με μέτρο): ο Αλκαίος μάς θυμίζει ότι «εν οίνω αλήθεια», ενώ ο Οράτιος στις Επιστολές του δήλωνε ότι «αποκαλύπτει μυστικά, επαληθεύει ελπίδες, ωθεί τον δειλό στη μάχη, ανακουφίζει βασανισμένες ψυχές, χαρίζει έμπνευση στις τέχνες». Όμως μεταγενέστερα, κατά τους αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας, το κλήμα και η ελιά έγιναν απλά τοπικά αγροτικά προϊόντα και αργότερα, με τους παγκόσμιους πολέμους, τον εμφύλιο πόλεμο, την οικονομική κρίση και τη φυλλοξήρα, η Ελλάδα γύρισε την πλάτη στα κρασιά.
Ευτυχώς, εδώ και λίγες δεκαετίες, η τεχνογνωσία και το πάθος νεαρών γεωπόνων και οινολόγων, που σπούδασαν στις καλύτερες σχολές του κόσμου και άρχισαν να παράγουν κρασιά με αφοσίωση, αναβιώνοντας παλιούς αμπελώνες ή φυτεύοντας καινούριους, έδωσαν ώθηση στον τομέα και έφεραν την Ελλάδα πάλι στο προσκήνιο της παγκόσμιας οινοπαραγωγής.

map-Greece

Οινοπαραγωγικές περιοχές

Στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στα τριάντα κρασιά με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και γύρω στα εκατό με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη. Οι κύριες ζώνες παραγωγής βρίσκονται στη βόρεια Πελοπόννησο, τη Μακεδονία, την κεντρική Ελλάδα και την Κρήτη.

Winery
Achaia Greece

Πελοπόννησος

Στη βορειοανατολική Πελοπόννησο, η περιοχή της Νεμέας, με περίπου δεκαπέντε χωριά, έχει χαρακτηριστεί «μικρή Βουργουνδία». Εδώ καλλιεργείται εντατικά μία από τις διασημότερες ποικιλίες μαύρου σταφυλιού, το αγιωργίτικο, η οποία συνδέεται με τον μύθο του Ηρακλή και του λέοντα της Νεμέας. Λένε πως, όταν ο μυθικός ήρωας σκότωσε το ζώο που κατέστρεφε τα λιβάδια και καταβρόχθιζε τους κατοίκους, το αίμα του χρωμάτισε τα κλήματα της περιοχής που σήμερα παράγουν το Αγιωργίτικο Νεμέας (ΠΟΠ). Τα κρασιά έχουν γεμάτο σώμα και φρουτώδη γεύση, είναι εν γένει ξηρά, με χρώμα κόκκινο ρουμπινί, με άρωμα και γεύση φραγκοστάφυλου, κερασιού και μούρου. Στη Μαντίνεια, ένα οροπέδιο κοντά στην Τρίπολη, παράγεται το φρουτώδες κρασί μοσχοφίλερο, ένας ακόμη θησαυρός της ελληνικής παράδοσης. Τα σταφύλια ωριμάζουν αργά (η συγκομιδή γίνεται συνήθως αρχές Νοεμβρίου) και παράγουν λευκά κρασιά, με χαμηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα και έντονο άρωμα λουλουδιών και φρέσκων φρούτων. Στην Πελοπόννησο παράγεται το ένα τέταρτο των ελληνικών κρασιών.
Clauss winery
Η μεγαλύτερη παραγωγή είναι συγκεντρωμένη στην Αχαΐα, όπου 67.000 στρέμματα αμπελιών δίνουν ξηρά λευκά κρασιά, όπως ο ροδίτης (ένα περίφημο μοσχάτο), και τη γλυκιά κόκκινη μαυροδάφνη. Η μαυροδάφνη είναι το πιο γνωστό κρασί του οινοποιείου Achaia Clauss, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 8 χλμ. από την πόλη της Πάτρας. Ιδρύθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από τον Γκούσταφ Κλάους, έναν Γερμανό από τη Βαυαρία που αποφάσισε να εγκατασταθεί στην περιοχή, γοητευμένος από τη φύση και το κρασί της. Το οινοποιείο βρίσκεται σε ένα κάστρο και σήμερα είναι όχι μόνο ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας αλλά και ένα γνήσιο αξιοθέατο. Οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν ορισμένα από τα γνωστότερα κρασιά του και να ανακαλύψουν τη συλλογή από βαρέλια-αντίκες αφιερωμένα σε διάσημους επισκέπτες, όπως την αυτοκράτειρα Ελισάβετ της Αυστρίας (Σίσι), τον συνθέτη Φραντς Λιστ, τον αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ και τον ηθοποιό Ομάρ Σαρίφ.
wines of Greece
Naoussa region

Μακεδονία

Η Νάουσα, παλιά πρωτεύουσα των βασιλιάδων της Μακεδονίας και έδρα της σχολής του Αριστοτέλη, έδωσε το όνομά της στο πρώτο ελληνικό κρασί Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης το 1971. Οι αμπελώνες της Νάουσας, έκτασης 6.500 στρεμμάτων, βρίσκονται στις πλαγιές του όρους Βερμίου, εκεί όπου η μυθολογία τοποθετεί την πατρίδα της Σεμέλης, μητέρας του Διονύσου, εκεί όπου τριγύριζε ο Σειληνός, ο πιο ηλικιωμένος, σοφός και μέθυσος ακόλουθος του θεού του κρασιού. Σε αυτό το κλίμα με τους κρύους, βροχερούς χειμώνες και τα πολύ ξηρά, θερμά καλοκαίρια αναπτύσσεται ιδανικά το ξινόμαυρο σταφύλι, που δίνει κρασιά με βαθύ κόκκινο χρώμα, έντονη οξύτητα και άρωμα κόκκινων φρούτων, πλούσια σε τανίνες και οινόπνευμα, τα οποία αφού ωριμάσουν σε δρύινα βαρέλια αποκτούν νότες μπαχαρικών και ντομάτας.
Κάποτε τα κρασιά της Νάουσας θεωρούνταν τα καλύτερα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και σερβίρονταν στα καλύτερα ξενοδοχεία και εστιατόρια της Βιέννης, της Ρωσίας και της Κωνσταντινούπολης, αλλά τη δεκαετία του 1930 η περιοχή σαρώθηκε από τη φυλλοξήρα και οι αμπελώνες εγκαταλείφθηκαν.

Ωστόσο στα τέλη της δεκαετίας του 1960 το τοπίο άλλαξε: στην περιοχή εγκαταστάθηκαν νέοι οινοποιοί με καινούριες ιδέες, οπαδοί της βιολογικής γεωργίας, που φύτεψαν ξανά αμπέλια με πιο ανθεκτικές ποικιλίες και κατόρθωσαν να επαναφέρουν τον αριστοκρατικό αέρα των περίφημων αμπελώνων. Ένας από τους υπεύθυνους της αναβίωσης των κρασιών Νάουσα είναι ο οίκος Μπουτάρη, που αποτελεί σημείο αναφοράς. Ιδρύθηκε το 1879 και σήμερα είναι ένας από τους κύριους οινοπαραγωγούς ομίλους της χώρας, με 6 οινοποιεία, πολλά βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς και εξαγωγές σε πάνω από 45 χώρες. Το Grande Reserve Νάουσα, παλαιωμένο για τουλάχιστον δύο χρόνια σε βαρέλι και δύο σε φιάλη, είναι από τα πρώτα και γνωστότερα κρασιά του. Άλλες δυναμικές φυσιογνωμίες στην περιοχή είναι ο Απόστολος Θυμιόπουλος, υπέρμαχος της βιολογικής γεωργίας, που υποστηρίζει την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση στα αμπέλια ώστε να αποτυπωθούν καλύτερα οι ιδιότητές τους στα κρασιά με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια, καθώς και οι Γιάννης και Κατερίνα Δαλαμάρα, με ένα κτήμα αμπόλιαστων αιωνόβιων κλημάτων, που παράγουν κρασιά γεμάτα φρεσκάδα. Συνεχίζοντας την περιήγηση στη Μακεδονία συναντάμε άλλες σημαντικές οινοπαραγωγούς περιοχές, όπως τη Γουμένισσα, το Αμύνταιο και τη Χαλκιδική, όπου εκτός από το ξινόμαυρο καλλιεργούνται ποικιλίες όπως η νεγκόσκα, ο ροδίτης, το λημνιό, το καμπερνέ σοβινιόν και το μερλό.

vines of central Greece

Κεντρική Ελλάδα

Στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία παράγεται το ένα τρίτο των ελληνικών κρασιών. Η περιοχή έχει να επιδείξει τρία κρασιά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης: η Ραψάνη, στους πρόποδες του Ολύμπου, παράγει κόκκινα κρασιά, η Ζίτσα, βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, παράγει ένα λευκό ημιαφρώδες κρασί ξηρό ή ημίξηρο, ενώ η Αγχίαλος, κοντά στον Βόλο, παράγει λευκά
κρασιά από ροδίτη και σαββατιανό. Από την ποικιλία του σαββατιανού φτιάχνεται και η ρετσίνα, ένα κρασί συνήθως λευκό και μοναδικό, ίσως από τα πιο γνωστά ελληνικά κρασιά. Κρασί με ρετσίνι φτιαχνόταν στον ελλαδικό χώρο ήδη πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια.

Γεννήθηκε χάρη στην τακτική του σφραγίσματος των αμφορέων με ρετσίνι πεύκου ώστε να μην εισέλθει αέρας και χαλάσει το κρασί. Το ρετσίνι έδινε στο κρασί ένα άρωμα τόσο χαρακτηριστικό ώστε, ακόμη και αφότου η χρήση βαρελιών κατάργησε την ανάγκη σφραγίσματος με αυτό το υλικό, η γεύση είχε γίνει ιδιαίτερα αγαπητή και οι Έλληνες δεν μπορούσαν πια να τη στερηθούν. Η ρετσίνα φτιάχνεται ουσιαστικά σε όλα τα μέρη της χώρας, αλλά η μεγαλύτερη παραγωγή προέρχεται από την Αττική και την Εύβοια. Πρόκειται για κρασί ελαφρύ και δροσερό, με έντονο άρωμα ρετσινιού από πεύκο, το οποίο ωστόσο δεν αρέσει σε όλους. Τα τελευταία χρόνια, με το νέο κύμα ελληνικών κρασιών, διάφορα οινοποιεία επιχειρούν να προσφέρουν ρετσίνα πιο εκλεπτυσμένη, όπως το Δάκρυ του Πεύκου από το οινοποιείο Κεχρής στη Θεσσαλονίκη, με λεπτό άρωμα φρέσκου ρετσινιού και νότες βανίλιας και βουτύρου.

Τα νησιά

Στο Αιγαίο πέλαγος, το ασύρτικο Σαντορίνης είναι για πολλούς το καλύτερο λευκό ελληνικό κρασί. Μέσα του «γεύεσαι την οργή της γης», όπως έχει γράψει ο Βρετανός δημοσιογράφος και οινοκριτικός Άντριου Τζέφορντ. Αυτό το κρασί, ιδιαίτερο και αριστοκρατικό, αντανακλά τα μοναδικά χαρακτηριστικά του τοπίου αυτού του ηφαιστειογενούς νησιού: ήλιος και άνεμος, ξηρό κλίμα, χώμα από λάβα και ελαφρόπετρα, σχιστόλιθο, πάγο και ασβεστόλιθο, όπου ακόμη και τα αμπέλια με δυσκολία επιζούν. Το «στρες» που υφίσταται το κλήμα καθυστερεί την ωρίμανση, ενώ ο ήλιος και ο άνεμος αφυδατώνουν τα σταφύλια και αυξάνουν την περιεκτικότητα σε ζάχαρη, κάτι που δίνει στο κρασί τον μοναδικό χαρακτήρα του. Εξαιτίας του κλίματος, εφαρμόζεται αναγκαστικά η πανάρχαια και μοναδική μέθοδος καλλιέργειας με τη λεγόμενη «κουλούρα»: τα κλήματα πλέκονται με τον εαυτό τους σχηματίζοντας ένα καλάθι που προστατεύει σαν φωλιά τα σταφύλια από τον άνεμο και βοηθά τη συγκράτηση του νερού. Υπάρχουν τρεις τύποι ασύρτικου: ξηρό σε βαρέλι, ξηρό σε χαλύβδινη δεξαμενή και, όταν τα σταφύλια στεγνώνουν στον ήλιο σαν σταφίδες και το νέκταρ παλαιώνεται χρόνια ολόκληρα, βινσάντο, πολύ γλυκό και αρωματικό κρασί.

Paros_Lemnos
Υπάρχουν και άλλα νησιά με εξαιρετικές επιδόσεις στα κρασιά. Στην Πάρο φτιάχνεται κυρίως ξηρό κρασί από τις ποικιλίες μανδηλαριά και μονεμβασιά. Η Λήμνος είναι γνωστή για το λημνιό ή καλαμπάκι, κόκκινο κρασί με αρώματα βοτάνων, καθώς και για το μοσχάτο Αλεξανδρείας, παρόμοιο με το λευκό μοσχάτο Σάμου, ενώ η Ρόδος παράγει ξηρά λευκά και αφρώδη κρασιά. Στο Ιόνιο πέλαγος, η Κεφαλονιά παράγει ένα πολύ γλυκόκρασί από την ποικιλία ρομπόλα, που η καταγωγή της χάνεται στα βάθη του χρόνου. Τα κλήματα μεγαλώνουν σε υψόμετρο 800 μέτρων, στα άνυδρα και φτωχά εδάφη της περιοχής που δίνουν στο κρασί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, γι’ αυτό και οι Ιταλοί το ονόμαζαν vino di sasso, «κρασί της πέτρας».
Vineyards
Το κτήμα Τζεντιλίνι είναι υποχρεωτική στάση για όσους επισκέπτονται την Κεφαλονιά. Αυτή η ενετικής καταγωγής οικογένεια ανήκει στη νέα γενιά αμπελοκαλλιεργητών που χρησιμοποιούν μοναδικές ντόπιες ποικιλίες. Τα κρασιά τους μεταδίδουν την ιδιοσυγκρασία του νησιού και η καλλιέργεια των αμπελιών γίνεται με τρόπο εκατό τοις εκατό βιολογικό. Η διαδρομή στα ελληνικά κρασιά δεν είναι πλήρης χωρίς μια στάση στην Κρήτη. Από το νησί αυτό προέρχεται το 20% της ελληνικής οινοπαραγωγής και τα κρασιά του αντανακλούν την ποικιλία του τοπίου. Εδώ η τεχνογνωσία των ιδιωτικών οινοποιείων συνδυάζεται με την πρωτοβουλία των μικρών αλλά οργανωμένων συνεταιρισμών, που πέτυχαν 40 χρόνια μετά να αναγεννήσουν τα κατεστραμμένα από τη φυλλοξήρα αμπέλια.
Kotsifali and Mandilaria wines
Οι βασικές Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης είναι οι Αρχάνες και τα Πεζά, με τις ποικιλίες κοτσιφάλι και μαντηλάρι. Η πρώτη δίνει στα κρασιά λουλουδάτο άρωμα και στιβαρή γεύση, ενώ η δεύτερη ευθύνεται για το γήινο ρουμπινί χρώμα. Τόσο η πεδιάδα των Πεζών όσο και η περιοχή της Σητείας είναι επίσης γνωστές για τη βηλάνα, τοπική λευκή ποικιλία που δίνει κρασί λευκό, δροσερό και φρουτώδες, με έντονη και λεμονάτη γεύση. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, το κρασί εισήχθη στην Ελλάδα από την Κρήτη, όπου ήρθε μέσω του εμπορίου με τους Αιγύπτιους. Οι Μινωίτες έμαθαν την τέχνη της αμπελοκαλλιέργειας. Στα ανάκτορά τους, όπως αυτό της Κνωσού, είχαν κλήματα και μεγάλες υπόγειες αποθήκες όπου φύλαγαν το κρασί, ενώ στην περιοχή των Αρχανών οι αρχαιολόγοι βρήκαν το αρχαιότερο πατητήρι του κόσμου (3500 π.Χ.). Με το κρασί έφτασε και ο πολιτισμός: «Οι λαοί της Μεσογείου άρχισαν να αναδύονται από τη βαρβαρότητα, όταν έμαθαν να καλλιεργούν την ελιά και το αμπέλι», σύμφωνα με μια ρήση που αποδίδεται στον Θουκυδίδη.
Ανακαλύψτε νέες γευστικές εμπειρίες
ΚΑΘΕ ΚΟΥΤΙ, ΕΝΑΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ!
Ξεκίνησε τη συνδρομή σου

ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ

Ταξιδεύουμε, ψάχνουμε, δοκιμάζουμε και κάθε μήνα διαλέγουμε για εσάς τα καλύτερα ελληνικά προϊόντα από μικρούς παραγωγούς και οικογενειακές φάρμες. Μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, σάλτσες και βιολογικό λάδι, μπάρες δημητριακών και καφές από χαρούπι, ελιές γεμιστές και χειροποίητα ζυμαρικά είναι μόνο μερικά από τα προϊόντα που κατά καιρούς έχουν γεμίσει τα κουτιά μας.

Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να παραγγείλετε το δικό σας κουτί και να περιμένετε με ενθουσιασμό τις επιλογές μας αυτού του μήνα. Σας στέλνουμε κάθε μήνα έναν διαφορετικό συνδυασμό από 5 ή 6 προσεκτικά επιλεγμένα προϊόντα, από τους καλύτερους παραγωγούς και από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Έτσι, από την άνεση του σπιτιού σας, ταξιδεύετε στις γεύσεις και τις παραδόσεις της χώρας μας. Στο κουτί-έκπληξη της MonthlyFlavors κάθε μήνα τα προϊόντα είναι διαφορετικά, ώστε να ανακαλύπτετε πάντα κάτι νέο και ξεχωριστό, το καινούργιο σας αγαπημένο προϊόν.

Τα προϊόντα που θα φτάνουν κάθε μήνα στην πόρτα σας παντρεύουν την παράδοση με την καινοτομία, την ποιότητα με την απαράμιλλη γεύση. Δοκιμάστε τα στις συνταγές που σας προτείνουμε και αφήστε τις μυρωδιές τους να σας ταξιδέψουν!

all rights @susaeta Hellas